Hastalık ve Sağlıkta İdrar Renginin Anlamları

Normal idrar soluk sarı veya saman sarısı renktedir. İdrar rengi koyu sarı, turuncu, pembe, kırmızı, yeşil, mavi, kahverengi ve hatta siyah da dahil olmak üzere çeşitli renklerde olabilir. Bu gökkuşağı tonlarına yenilen gıdalar, içecekler, takviyeler, ilaçlar, yaralanmalar ve hastalıklar gibi dehidrasyondan kaynaklanmaktadır.

Normal İdrar rengi: İdrardaki sarı pigmentin ilk ismi urochrome'dır. Ancak şu anki birçok araştırmaya göre, idrara ait sarı renkten sorumlu pigmentin urobilin olduğunu söylenmektedir. Bazı bilim adamları, urochrome ve urobilin'in aynı kimyasal olarak düşünmektedirler, bazıları ise tam tersi. Urobilin hemoglobinin parçalanmasından elde edilir. Hemoglobin ise eski kırmızı kan hücreleri yok edildiği zaman serbest bırakılırlar.

Dehidrasyon idrarda daha az su birikmesini sağlar. Bu yüzden idrar koyu sarı görünür. İdrar sabah kalktığınızda genellikle daha koyudur. Çünkü geceleyin su içmediğimizden. Gün boyunca koyu sarı idrarın anlamı yeterince su içmediğinizi anlatmaktadır.

Açık saman renkli, şeffaf (transparan) sarı ve koyu sarı (ilerde biraz daha su içmeniz gerekir) renklerdeki idrarlar normaldir.

Floresan renkli Sarı İdrar: Riboflavin olarakta bilinen B2 vitamininin rengi sarıdır. Eğer ihtiyaçtan fazla B2 vitamini tüketirsek, fazla B2 vitamini idrara karışır ve florasan sarısı veya neon yeşili rengini idrara verir.

Turuncu İdrar: Çok fazla havuç yemek idrara sarı veya turuncu rengi verir ve aynı zamanda cildin de sarı-turuncu renk te olmasını sağlar. Bu durum carotenemia olarak bilinmektedir. Renk değişikliklerinden sorumlu pigment beta-karoten'dir. C vitamini de idrarı koyu sarı veya turuncu yapabilir. Bazı ilaçlar (warfarin gibi) ve antibiyotiklerde (rifampin gibi) benzer bir durum yaratabilirler.

Pembe veya Kırmızı İdrar: Pembe veya kırmızı idrara pancar, böğürtlen veya Ravent yemek neden olabilir. Kırmızı idrara idrardaki kan da neden olabilir yada kırmız kan hücrelerine zarar veren hemoglobinlerde neden olabilir. Ayrıca, Miyoglobin kaslarda oksijen depolayan kırmızı bir pigmenttir. Hasarlı kas hücreleri miyoglobin salarak idrarı kırmız renk yapabilir. İdrardaki kan aynı zamanda böbrek, mesane ya da idrar yolunda bir sorun olabileceğininde gösterebilir. Kurşun ve cıva zehirlenmesi de kırmızı idrar üretebilir.

Kadınlarda gastrointestinal sistem, üriner sistem ve üreme yolu açıklıkları birbirine yakın olduğundan, idrardaki kanın nereden geldiğini bulmak için tıbbi testleri gereklidir.

Fenolftalein adlı bir madde içeren laksatifler aldıktan sonra idrar, pembe renk olabilir. Bazı ülkeler de fenolftalein içeren laksatifler yasaklanmıştır. Kansere neden oldukları için.

Yeşil veya Mavi İdrar: Çok fazla kuşkonmaz yemek bazen idrarı yeşil ve kokulu yapabilir. Pseudomonas aeruginosa adı verilen bir bakteri enfeksiyonuda idrarın yeşil veya mavi renkte olmasına neden olur.

Çeşitli ilaçlar da mavi idrara neden olabilir. Bir antidepresan ilacı olan amitriptilin ve indomethacin ya da steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçlar (simetidin, Tagamet), mide asidi azaltıcıları ve anti-bulantı ilacı olan promethazine (ticari ismi Phenergan) idrarı mavi renk yapabilirler.

Metabolik bozukluklar ve bağırsak bakterileri de mavi idrara neden olabilirler. Bebeklerde ''mavi bebek bezi sendromu'' olarak bilinen bozukluklar ve ailesel hiperkalsemi hastalığıda da idrarın mavi renkte olmasını sağlayabilir.

Kahverengi veya Siyah İdrar: Çok fazla aloe (sarısabır) veya bakla yemek idrarı kahverengi yapar. Yüksek kan basıncını yardımcı olmak için verilen ilaçlar, metronidazol gibi antibiyotikler ve laksatifler de idrarı siyah yapabilir.

Alkaptonüri (idrar havayla temas edince renk değiştirmesine neden olan bir kalıtsal hastalık) gibi kalıtsal durumlar da idrarı kahverengi – siyah yapar.

Hepatit ve siroz gibi bazı karaciğer hastalıkları, aynı zamanda böbrek hastalığı ve böbrek taşları da idrarı koyu kahverengi yapar.

Porphyria (kalıtsal kan hastalığı) ve İdrar rengi

Porfirili olan insanlar mor-kırmızı veya kırmızı-kahverengi idrarları olabilir.

Bulutlu İdrar

Bulutlu idrarın en yaygın nedeni, idrarda fosfat kristallerinin varlığıdır. Süt gibi yüksek fosfat gıdaları yeme ya da içme sonrasında bu kristaller görülür. Sirkenin az bir miktarı idrar ilave edilir ise, fosfat kristalleri yok olur.

Bulutlu idrar bazen idrar yolu enfeksiyonunun bir belirtisi olabilir. İdrara sık çıkma ve işeme sırasında yanma hissi gibi diğer belirtiler de eşlik edebilir.

Proteinüri denilen bir bozukluk da bulutlu idrar üretebilir. Bu durumda protein idrarda oluştur. Proteinüri bazen geçicidir ve tedavi olmadan kaybolur, ancak böbrek hasarınında bir belirtisi olabilir. Aynı zamanda diyabet ve hipertansiyon (yüksek kan basıncı) gibi bazı hastalıkların bir belirtisi de olabilir. Proteinüri, preeklampsi hastası olan hamile kadınlarda da gelişebilir.

Renksiz İdrar

Saf su gibi görünen idrar (sarı renksiz), kişi aşırı hidrate (sulu) yâda iyi hidrate olduğu anlamına gelebilir. Çok fazla su içmek vücut içindeki temel elektrolitleri sulandırdığından tehlikeli olabilir.

Büyük miktarlarda renksiz idrar diabetes insipidus'un (su diyabeti) bir belirtisi de olabilir.

Renkli idrar tıbbi bir soruna işaret ediyor olabilir veya bazı gıdalar, içecekler, hastalıklar, ilaçlar veya pigment ya da eklenmiş boya içeren multivitaminler sindirmenin sonucu da olabilir. Hızlı bir şekilde yok olmayan anormal idrar renkleri için, bir doktor kontrolü yaptırmanız gerekir.

Yasal Uyarı: Sitemizde yayınlanan haberlerin tüm telif hakları magkadin.com ait olup; çalınması, alıntı yapılması, çoğaltılması gibi durumlarda ihtarda bulunmaksızın, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserlerini Koruma Kanunu ve ilgili kanun hükümleri gereği her türlü yasal mecrada haklarımızı sonuna kadar arayacağımızı bilmenizi isteriz. Site kullanım koşulları